Đạo diễn, nhà biên kịch phim Lưu Trọng Ninh, người rất gắn bó và có nhiều duyên nợ với hành trình Đà Lạt đã có lần thốt lên: “Tôi nhớ nhất những buổi tối trời lạnh, ngồi uống ly sữa đậu nành nóng hổi ven bờ hồ Xuân Hương, thật nên thơ và khó quên”. Những gánh sữa đậu nành Đà Lạt quả thực là một nét rất riêng của phố núi, khiến đông đảo khách thăm quan yêu thích và mãi nhớ.
Đạo diễn, nhà biên kịch phim Lưu Trọng Ninh, người rất gắn bó và có nhiều duyên nợ với chương trình Đà Lạt đã có lần thốt lên: “Tôi nhớ nhất những buổi tối trời lạnh, ngồi uống ly sữa đậu nành nóng hổi ven bờ hồ Xuân Hương, thật nên thơ và khó quên”. Những gánh sữa đậu nành Đà Lạt quả thực là một nét rất riêng của phố núi, khiến đông đảo khách thăm quan yêu thích và mãi nhớ.
Sữa đậu nành Đà Lạt không phải cao sang gì, nó được ra đời từ những hạt đậu nành bình dị. Qua tay người ngâm, xay, qua lửa để nấu lên, thế là có ngay một ly sữa đậu thơm ngon. Nhưng sữa đậu nành Đà Lạt trở thành đặc sản bởi nó ăn khớp đến kỳ lạ với không gian lạnh phố núi, bởi ánh lửa hồng bập bùng giữ ấm sữa sôi nhè nhẹ và nhất là, bởi tình người dường như thân hơn khi ngồi cạnh nhau, cùng chia sẻ ly sữa nóng.
Không thể tính hết Đà Lạt có bao nhiêu hàng sữa đậu nành. Mỗi góc chợ, góc phố hầu như đều có một hàng sữa đậu nành. Bán sữa đậu nành không đòi hỏi kỳ công, chỉ cần một chiếc nồi to, trong đầy ắp sữa, đặt trên một bếp lửa đở, vậy là có thể mời gọi khách hàng đến thưởng thức. Đặc biệt nhất là sữa đậu nành Đà Lạt lúc nào cũng là hàng bình dân, chỉ với giá từ 5 ngàn đồng là có thể có một ly sữa nóng.
Nhưng không phải là bình dân mà sữa đậu nành không đi vào lòng người dân địa phương và Lữ khách . Có những địa điểm bán sữa đậu nành được ưa chuộng tới mức trên các trang mạng về Đà Lạt, khách thăm quan chia sẻ với nhau những quán sữa đậu nành ngon, giá cả phái chăng. Đó là quán đậu nành trên đường Tăng Bạt Hổ, phục vụ không chỉ sữa đậu nành mà có cả sữa đậu xanh, đậu đen, đậu phụng, các loại bánh ăn kèm như su kem… chuyên bán vào ban đêm.
Hay quán sữa đậu góc bùng binh đường 3/2- Hải Thương Lãn Ông, thu hút hàng trăm khách chỉ với món sữa đậu nóng. Và hàng chục gánh sữa đậu trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, khu chợ đêm Đà Lạt hay những gánh dọc hồ Xuân Hương. Đây là những địa chỉ phục vụ sữa đậu nành được Lữ khách ưa chuộng nhất do sữa ngon, giá cả phải chăng và nhất là, có không gian đẹp để khách thăm quan vừa thưởng thức sữa đậu nóng, vừa hít hà cái lạnh Đà Lạt. Hàng trăm gia đình Đà Lạt sống nhờ vào nồi sữa đậu và đồng thời, họ cũng giúp hàng ngàn Lữ khách có thêm một ấn tượng đẹp về phố núi mờ sương chỉ với ly sữa nóng.
Không chỉ dừng lại ở mức một thức uống khoái khẩu, một thú chơi Đà Lạt, sữa đậu nành thực sự là một loại thức uống bổ dưỡng. Bác sỹ Trần Danh Tài, chủ tịch hội Đông y Lâm Đồng từng phát biểu: “Tôi khẳng định, sữa đậu nành cho giá trị không kém gì sữa bò, thậm chí còn mang lại nhiều lợi ích hơn. Tôi luôn khuyên mọi người, nhất là phụ nữ và trẻ em tích cực dùng sữa đậu nành, không chỉ sử dụng sữa bò vì sữa đậu nành cho bạn những thứ sữa bò không có”.
Theo bác sỹ Tài, sữa đậu nành giàu can xi, giàu đạm như sữa bò nhưng cơ thể dễ hấp thu và không có cholesterol, rất phù hợp với nhu cầu của người Việt, giá cả lại phù hợp với túi tiền của hầu hết mọi gia đình. Nhất là phụ nữ trong thời kỳ sinh sản và tiền mãn kinh, nên sử dụng sữa đậu nành hàng ngày, vừa đủ dưỡng chất mà lại không lo béo phì. Bác sỹ Tài khuyên các gia đình nên tự ngâm đậu nành, xay và sử dụng hàng ngày như thực phẩm bổ sung dinh dưỡng.
Tuy nhiên, ông cũng cho biết nếu không có điều kiện tự làm ở gia đình, có thể sử dụng sữa đậu nành được sản xuất công nghiệp nhưng phải bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Có thể sử dụng loại đóng chai hay tiện hơn là sử dụng loại sữa đậu nành tiệt trùng trong hộp giấy, vừa đảm bảo chất lượng, vừa đảm bảo an toàn cho người uống.
Là người đã có gần nửa thế kỷ gắn bó với nghề y, nhất là với y học dân tộc, bác sỹ Trần Danh Tài rất khuyến khích người Việt nên sử dụng những thực phẩm phù hợp với tập quán, với khả năng kinh tế mà vẫn đảm bảo sức khoẻ lâu dài. Và mới đây, một cơ sở sản xuất sữa tại Đức Trọng đang trong quá trình thử nghiệm sản xuất và đóng sữa đậu nành vào hộp giấy. Hy vọng trong tương lai gần sẽ được sử dụng sữa đậu nành hộp giấy “made in Lâm Đồng”.
